ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމަކީ އިންސާނާގެ ކިބައިގައި ހުންނަ ނޭދެވޭ ސިފައެކެވެ.

މިއީ އަމިއްލަ ނަފްސު މަތިވެރިކޮށް، އެހެން މީހުން ދަށްކޮށް ދެކުމުގެ ސަބަބުން އުފެދޭ ސިފައެކެވެ. ކަންދައްކާ މީހާ އޭނާގެ ޢަމަލުތަކުންނާއި ވާހަކަތަކުން އެހެން މީހުންނަށްވުރެ މޮޅުކަމާއި މަތިވެރިކަން ދައްކަން މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. މިފަދަ މީހުން އެހެން މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި އަމިއްލަ ނަފްސު ފާޅުކުރަނީ ހަމަ އެކަނި އެމީހުންގެ ހިތްތަކުގައި ތިމާއާ މެދު ރަނގަޅު ގޮތެއްގައި ދެކުމަށް މަޖުބޫރު ކުރުވުމަށެވެ.

ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމުގެ އެއްވެސް ހެޔޮ ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. މިއީ ހަމައެކަނި އަމިއްލަ ނަފްސު ފުއްދުމަށްޓަކައި ކުރާ ކަމެކެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އެއްވެސް ފައިދާއެއް ނުކުރާ އިރު، ގެއްލުން ވަރަށް ބޮޑެވެ. ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމުގެ ސަބަބުން އެހެން މީހުންނާ ދޭތެރޭ ގުޅުން ގޯސްވެ، އިޖްތިމާޢީ ގުޅުންތައް ކެނޑި، މުޖުތަމަޢުގައި އެކަހެރިވެ، އަދި އެންމެ ފަހުން އަމިއްލަ ނަފްސު ހަލާކުވެގެން ދެއެވެ.

އިސްލާމްދީނުގައި ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަން ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް މަނާކުރައްވާފައެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ: "އަދި ކިބުރުވެރިކަމާއެކު، ބިމުގައި ހިނގާ ނޫޅޭށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، ﷲ އެއްވެސް ބޮޑާވެގަންނަ މީހަކު ލޯބިވެ ވޮޑިނުގަންނަވައެވެ." (ލުޤްމާން: 18) އަދި ނަބިއްޔާ ﷺ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ: "ހިތުގައި ޒައްރެއްގެ މިންވަރުވެސް ކިބުރުވެރިކަން ހުރި މީހަކު ސުވަރުގެ ނުވަންނާނެއެވެ." (މުސްލިމް)

މުޖުތަމަޢުގައި ކަންދައްކާ ބޮޑާވާ މީހުންނާމެދު މީހުން ދެކެނީ ނޭދެވޭ ގޮތެއްގައެވެ. މިފަދަ މީހުންނާ ގާތްވާން މީހުން ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ އެމީހުންގެ ކިބައިން ލިބެނީ ހަމައެކަނި ނަފްސާނީ އަނިޔާއެވެ. އެމީހުން އަބަދުވެސް އެހެން މީހުން ދަށްކޮށް ދެކޭތީ، އެމީހުންނާއެކު އުޅުމަކީ އުނދަގޫ ކަމަކަށްވެއެވެ.

ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމުގެ ސަބަބުން އިންސާނާއަށް އެއްވެސް ފައިދާއެއް ނުކުރެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، މި ނޭދެވޭ ސިފަތަކުގެ ސަބަބުން ވަރަށް ގިނަ ގެއްލުންތަކެއް ލިބެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި:

1. އިޖްތިމާޢީ ގުޅުންތައް ގެއްލުން:

މީހުން ކަންދައްކާ ބޮޑާވާ މީހުންނާ ދުރުހެލިވާނެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެފަދަ މީހުން މުޖުތަމަޢުގައި އެކަހެރިވެ، ލޯބިވާ މީހުން ގެއްލި، އެކުވެރިން މަދުވެގެންދާނެއެވެ.

2. ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަން ގެއްލުން:

ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމުގެ ސަބަބުން މީހާގެ ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަން ގެއްލި، ކުޑަކުޑަ ކަމަކުންވެސް ނުތަނަވަސްވެ، ކޯފާވެ، ހިތްހަމަނުޖެހުން އިތުރުވެގެންދާނެއެވެ.

3. އަޚްލާޤީ ގޮތުން ދަށްވުން:

ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމުގެ ސަބަބުން މީހާގެ އަޚްލާޤު ދަށްވެ، އެހެން މީހުންނަށް އިޙްތިރާމް ކުޑަވެ، އަދަބު މަޑުމައިތިރިކަން ގެއްލިގެންދާނެއެވެ.

4. ދީނީ ގޮތުން ފާފަވެރިވުން:

އިސްލާމްދީނުގައި ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަން ވަނީ ޙަރާމްކުރައްވާފައެވެ. އެހެންކަމުން މިކަމުގައި ދެމިހުރެއްޖެނަމަ އާޚިރަތުގައި ޢަޛާބު ލިބޭނެކަން ކަށަވަރެވެ.

5. ތަރައްޤީވުމަށް ހުރަސްއެޅުން:

ކަންދައްކާ ބޮޑާވާ މީހުން އަމިއްލަ އުނިކަންތައްތައް ޤަބޫލުކުރަން އުނދަގޫވާނެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެމީހުންގެ ޢިލްމީ އަދި ޢަމަލީ ދާއިރާތަކުން ކުރިއަރައި ތަރައްޤީވުމަށް ހުރަސްއެޅޭނެއެވެ.

ކަންދެއްކުމާއި ބޮޑާކަމަކީ އިންސާނާގެ ހަލާކަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ ނޭދެވޭ ސިފަތަކެކެވެ. މިކަންކަމުން ދުރުހެލިވެ، ތަވާޟުޢުވެރިކަމާއި އަދަބުވެރިކަމާއެކު އުޅުމަކީ ކޮންމެ މީހެއްގެވެސް ޒިންމާއެކެވެ. އަމިއްލަ ނަފްސު އިޞްލާޙުކޮށް، އެހެން މީހުންނަށް އިޙްތިރާމްކުރުމަކީ ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައި ކާމިޔާބު ހޯދުމުގެ މަގެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން މިކަމަށް ސަމާލުވެ، އެކަކު އަނެކަކަށް އޯގާތެރިވެ، ހެޔޮލަފާ މުޖުތަމަޢެއް ބިނާކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމާ ހިންގަވާށެވެ.

އިތުރު ލިޔުންތައް