ދުނިޔޭގެ ސުލްޙަ ނަގާލުމަށް ތާއަބަދު މަސައްކަތް ކުރަނީ އެއްބައެއްކަން އިޒްރޭލުން ހިންގަމުންގެންދާ ޓެރަރިސްޓް ޙަމަލަތަކުން ސާފުވެއެވެ. އަދި ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކާއި ހަތިޔާރު ސަޕްލައިކޮށްދޭ ފަރާތްތަކާ އޮންނަ ގުޅުން ވެސް އިޒްރޭލުގެ ޖަރީމާތަކުން ސާފު ވެއެވެ.
ޖެނީވާ މުއާހަދާތަކުގެ ދަށުން ޤައުމުތަކުން އެއްބަސްވެ ވައުދުވެފައިވަނީ އިންޓަރނޭޝަނަލް ހިއުމެނިޓޭރިއަން ލޯ އަށް އިޙުތިރާމު ކޮށް ހަނގުރާމައަށް ވާގިވެރި ނުވުމަށާއި ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތައް ހިންގާ ފަރާތްތައް ހުއްޓުވާނެ ކަމަށެވެ. ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތަކަށް ވާގިވެރިވުން މަނާކޮށް، ހަތިޔާރު ސަޕްލައިކޮށް ދިނުމަށް ހުރަސް އަޅަނީ އެ ޤާނޫނެވެ.
އިންޓަރނޭޝަނަލް ހިއުމެނިޓޭރިއަން ލޯގެ އަލީގައި ހަތިޔާރު ސަޕްލައިކުރުން ކޮންޓްރޯލުކުރުމަށް ސަރަހައްދީ އަދި ބައިނަލްއަގްވާމީ އެއްބަސްވުންތަކެއް އެކުލަވާލާފައި ވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 2008 ވަނަ އަހަރު ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަންގެ ހަތިޔާރު އެކްސްޕޯޓްކުރުމާ ބެހޭ އުސޫލާއި، 2013 ވަނަ އަހަރުގެ ހަތިޔާރުގެ ވިޔަފާރީގެ މުއާހަދާ ހިމެނެއެވެ.
މި ގަވާއިދުތަކުގައި އިންޓަރނޭޝަނަލް ހިއުމެނިޓޭރިއަލް ލޯއާ ޚިލާފަށް ހަތިޔާރު ބޭނުން ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ހަތިޔާރު ވިއްކުން މަނާކުރާ ތަފްސީލީ މާއްދާތައް ހިމެނެއެވެ.
އިންސާހީ ހައްޤަށް އަރައިގަނެ، ނާޒީ ޖަރުމަންވިލާތަށް ވުރެން ބޮޑަށް، ނަސްލު ނައްތާލުމާއި ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތައް ހިންގުމުގައި ކުރި ހޯދާފައިވަނީ ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތަކުގައި އިންދާފައިވާ ޔޫރަޕްގެ ދޮން މީހުންގެ ޒަޔަނިސްޓް ނިޒާމެވެ. ފާއިތުވި ދިހަ އަހަރު ތެރޭގައި ހުޅަނގުން އިޒްރޭލަށް ހަތިޔާރު ވިއްކާ ނިސްބަތް ވަނީ އިތުރު ވެގެން ގޮސްފައެވެ.
ހަތިޔާރު އެކްސްޕޯޓު ކުރާ މިންވަރު ދިރާސާ ކުރާ އެންޖީއޯ ސިޕްރީންގެ ރިޕޯޓުގައި ލަފާކުރާ ގޮތުގައި 2019ން ފެށިގެން 2023އާ ހަމައަށް 5 އަހަރުގެ ތެރޭގައި އިޒްރޭލަކީ، ދުނިޔޭގައި 15 ވަނައަށް އެންމެ ގިނައިން ހަތިޔާރު އެތެރެ ކުރި ޤައުމަށެވެ. އޭގެ ފަސް އަހަރު ކުރިން އިޒްރޭލު އޮތީ ދުނިޔޭގެ 45ވަނާގައެވެ.
މިދިޔަ 5 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތައް ހިންގުމަށް ވާގިވެރިވުމަށް އިޒްރޭލަށް އެންމެ ގިނައިން ހަތިޔާރު ފޯރުކޮށްދިނީ، އެމެރިކާ، ޖަރުމަންވިލާތާއި އިޓަލީވިލާތުންނެވެ.
އެމެރިކާ...
މިދިޔަ 5 އަހަރުގެ ތެރޭގައި އިޒްރޭލުން ހިންގާފައިވާ ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތަކާއި ފަލަސްޠީނު މީހުން ޝަހީދު ކުރުމަށް ބޭނުން ކުރި ހުރިހައި ހަތިޔާރެއްގެ 69 ޕަސެންޓް ދީފައި ވަނީ އެމެރިކާއިންނެވެ. އެމެރިކާއިން ސަޕްލައި ކޮށްދެނީ، ބޮންއަޅާ މަތިންދާބޯޓާއި އާމަރޑް ވެހިކަލްތަކާއި މިސައިލްތަކާއި ރޮކެޓާއި ވަޒަންތަކެވެ.
ފަލަސްޠީނާއި ލުބުނާނަށް އިޒްރޭލުން ހަމަލަ ދޭން ބޭނުންކުރާ ކޮންމެ މަތިންދާބޯޓަކާއި ކޮންމެ މިސައިލަކާއި ކޮންމެ ރޮކެޓަކާއި ކޮންމެ ބަޑިއަކާއި ކޮންމެ ވަޒަނަކީ އޭގައި އެމެރިކާގެ އިނގިލީގެ ނިޝާން ހިމެނޭ އެއްޗެކެވެ.
އެމެރިކާ ރައްޔިތުން ދައްކާ ޓެކްސްފައިސާގެ ތެރޭން 3.8 ބިލިއަން ޑޮލަރަކީ، އެމެރިކާއިން ހަތިޔާރު ގަތުމަށް އިޒްރޭލަށް ދޭ އެހީގެ ފައިސާއެވެ.
ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަންކަމަށް ހަމާސްއިން ފެށި އަޤްޞާ ޠޫފާނަށް ފަހު އެމެރިކާއިން ވަނީ އިޒްރޭލަށް ހަތިޔާރު ދޭ މިންވަރު އިތުރުކޮށްފައެވެ. ބިންގަރާސް ގޮއްވަން ބޭނުން ކުރާ ބޮންތަކާއި އަދި ބޮޑެތި ގޮއްވުންތައް ގޮއްވާލާ ޖީބީޔޫ39 މަރުކާގެ އެއް ހާސް ބޮން އެމެރިކާއިން ޒަޔަނިސްޓުންނަށް ކުއްލި ގޮތަކަށް ސަޕްލައިކޮށްދީފައި ވެއެވެ. ޣައްޒާއާއި ބެއިރޫތު ހަލާކުކޮށްލާފައިވަނީ އެމެރިކާއިން ސަޕްލައި ކޮށްދިން މިބޮންތަކުންނެވެ.
މިއަހަރު ފެށުމާއެކު އެމެރިކާއިން ވަނީ އެޤައުމުގެ އެންމެ ކުރިއަރާފައިވާ އަދި އެހެން ޤައުމުތަކަށް ނުވިއްކާ އެފް35 މަރުކާގެ ބޮން އަޅާ އިތުރު ބޯޓުތަކާއި އެފް 16 މަރުކާގެ އިތުރު ބޯޓުތައް ޒަޔަނިސްޓުންނަށް ދީފައެވެ.
ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތަކަށް އެމެރިކާއިން ވާގިވެރިވުމަކީ އެމެރިކާ ރައްޔިތުން ދެކޮޅު ހަދާ ކަމެކެވެ. އެމެރިކާ ކޮންގްރެސްގެ ހަމަ ވިސްނޭ ބައެއް މެމްބަރުންވެސް އެކަމާ ދެކޮޅު ހަދައެވެ. ނަމަވެސް ޒަޔަނިސްޓުންގެ ފައިސާއިން ދީލަތިކަމާއެކު ހޮވާފައިވާ މެމްބަރުންގެ ނިންމުންތަކުން އެކަމަށް އަސަރެއް ނުކުރެއެވެ.
ޖަރުމަންވިލާތް:
މިދިޔަ 5 އަހަރުގެ ތެރޭގައި އިޒްރޭލަށް ބޭނުންވާ 30 ޕަސެންޓްގެ ހަތިޔާރު ސަޕްލައިކޮށް ދިނީ ޖަރުމަންވިލާތުންނެވެ. ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގައި ބޮޑު އަވަނުގައި ޔަހޫދީން ފިހުނުކަމަށް ބުނެ ބްލެކްމެއިލް ކުރެވިފައިވާ ޤައުމުން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ސަޕްލައި ކޮށްދެނީ މަނަވަރުތަކާއި ޓޮރްޕިޑޯތަކެވެ.
ނަމަވެސް އޭގެ އިތުރުން ޣައްޒާގައި ޒަޔަނިސްޓުން ބޭނުން ކުރާ އާމަރޑް ވެހިކަލްތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އިންޖީނުތަކަކީ ޖަރުމަނުގައި އުފައްދާފައިވާ އިންޖީނުތަކެވެ.
އިންސާނީ ތާރީޚުގައި ހިނގާ ޖަރީމާތަކުގައި އަބަދުވެސް ޙިއްސާއެއް އޮންނަ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވޭ ޖަރުމަންވިލާތް، ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތަކުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ނިކަރާގުއާއިން އެޤައުމާ ދެކޮޅަށް އިންޓަރނޭޝަނަލް ކޯޓު އޮފް ޖަސްޓިސްއަށް މިއަހަރުގެ މާޗް މަހު މައްސަލައެއް ވެއްދިއެވެ. ނިކަރާގުއާއިން ހުށަހެޅި ދައުވާގައި ބުނީ، އިންޓަރނޭޝަނަލް ހިއުމެނިޓޭރިއަލް ލޯއާ ޖަރުމަނުން ޚިލާފް ވަމުންދާ ކަމަށާއި އެކަން ހުއްޓުވައި ދިނުމަށެވެ. ނަމަވެސް 30 އޭޕްރީލްގައި ކޯޓުން ނެރުނު އަމުރުގައި ވަނީ ނިކަރާގުއާގެ ދައުވާ ބާތިލްކޮށްފަ އެވެ.
ޖަރުމަން ރައްޔިތުން ވަނީ އެމީހުންގެ ސަރުކާރުން ޒަޔަނިސްޓުންގެ ޖަރީމާތަކުގައި ބައިވެރިވުމުން ސަލާމަތް ކުރުމަށް ޖޫން މަހު ބަރލިންގެ ކޯޓަކަށްވެސް މައްސަލަ ވައްދާފައެވެ. އެ މައްސަލަވެސް ކޯޓުން ބޭރުކޮށްލިއެވެ.
ޖަރުމަނު މީހުން އިސްލާހުވެ، ޒަޔަނިސްޓުންނަށް ހަތިޔާރު ވިއްކުން ހުއްޓާލި ކަމަށްވެސް މީޑިއާގައި ރިޕޯޓު ކުރެވުނެވެ. ނަމަވެސް އެރިޕޯޓާ ގުޅިގެން ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ޔަގީން ކޮށްދެމުން ޖަރުމަން ސަރުކާރުގެ ތަރުޖަމާނަކު ވިދާޅުވީ، "އިޒްރޭލަށް ހަތިޔާރު އެކްސްޕޯޓްކުރުން ހުއްޓުމެއް ނެތް، އަދި ހުއްޓުމެއް ވެސް ނޯންނާނެ" ކަމަށެވެ.
އިޓަލީ:
މިދޔަ 5 އަހަރުގެ ތެރޭގައި، އިޒްރޭލަށް ބޭނުންވާ ހަތިޔާރުގެ އެއްޕަސެންޓް ހަތިޔާރު ވިއްކީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގައި ނާޒީ ޖަރުމަނާ ގުޅިގެން ނުލަފާ އެރުވި އިޓަލީންނެވެ. އިޓަލީން ޒަޔަނިސްޓުނަށް ސަޕްލައި ކޮށްދެނީ، ޣައްޒާގައި ބަޑި ޖެހުމަށް ބޭނުންކުރާ ހެލިކޮޕްޓަރުތަކާއި ވަޒަންތަކެވެ.
