ދުނިޔޭގައި އިންސާނުންގެ ޙަޔާތް ލައްވާފައިވަނީ، ތަފާތު ބަދަލުތަކާއެކުގައެވެ. ކުރިމަތިވާ ކޮންމެކަމަކީ ވެސް ޙަޔާތުގެ ތަޖުރިބާއެކެވެ. ކޮންމެ މީހެއްގެ ހަޔާތުގައި ވެސް އުފާވެރި ދުވަސްތަކާއި ހިތާމަވެރި ދުވަސްތައް އާދެއެވެ. މަޖާ ދުވަސްތަކާއި އެކަނިވެރި ދުވަސްތައް ވެސް އާދެއެވެ.
އެގޮތުން ރީޙާންގެ ޒުވާން އުމުރުގައި ވެސް ވަނީ ތަފާތު ތަޖުރިބާތަކެއް ކުރެވިފައެވެ. ތިން ހަތަރު ފަހަރެއްގެ މަތިން ސިފައިންގެއަށް ގެންދެވި ފަނަރަ، ވިހި ދުވަހު ބަންދުގައި ބޭންދިފައެވެ.
އެއިން އެއްވެސް ފަހަރަކީ، “ކުށްވެރިވި” ފަހަރެއް ނޫނެވެ. މައްސަލައެއްގެ ތަޙުޤީޤަށް ބަންދުކުރެވުނު ފަހަރެކެވެ. ނަމަވެސް “އަޑެއްކިއްޔާ ރެނދެއް ލާނެ” ކަމަށް ބުނާ ބުނުން އަބަދު ދިމާނުވެ ދިއުމަކީވެސް އާދައަކަށް ވެގެން ނުވާނެތާއެވެ. އަޑު ކިޔާފައި ރެނދުނުލައި ދާ ފަދައިން އަޑު ކިޔާފައި ރެނދުލާ ފަހަރު ވެސް އަންނާނެ ނޫންތޯއެވެ.؟ 1980 ގެ އަހަރުތައް ނިމި 1990 ގެ އަހަރުތައް ފެށެނިކޮށް ރީޙާނަށް ކުރިމަތިވި އޭރުގެ ގޮތުން “ސިޔާސީ” މައްސަލައެއްގައި ހުކުން ކުރެވިއްޖެއެވެ. އަހަރެއްގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައިހާ މުއްދަތަށެވެ. ފުލުސް ކޯޓުގެ ނިޔާއާއެކުގައެވެ.
ރީޙާން ފޮނުވައިލާނެ ރަށެއް ކަނޑައެޅުމުގެ އިޚްތިޔާރެއް ލިބުމުން އޭނާ ނިންމީ މާލެ އަތޮޅާއި މާދުރުނޫން ކުޑަ އަތޮޅެއްގެ ކުޑަ ރަށަކަށް ދިއުމަށެވެ. އެކަން ހަމަޖެހި ހުކުން ކުރެވުނުތާ މަދު ދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި އެއްރޭގެ އިރާކޮޅުގެ ވަގުތެއްގައި މާލޭން ފުރައިގެން ދަތުރު ފަށައިފިއެވެ. އާދައިގެ އަނގަމަތީ މަސްދޯންޏެއްގައެވެ. މިއީ އާއިލާގެ މީހަކަށް މިފަދަ ދަތުރެއް “ލިބުނު” އެންމެ ފުރަތަމަ ފަހަރު ކަމަށް ވުމާވެސް އެކު އާއިލާގެ އެންމެން ރޮއްވަމުންނެވެ. ދޯނި ކަނޑިންމައިން ނުކުންނަންދެން ދެރަވެފައި އެންމެންހެން ތިއްބެވެ. ދުނިޔޭގެ ތަފާތުގެ ކުލައެއް ދެކޭށެވެ.
އެއީ، ރާއްޖޭގައި މުވާޞަލާތު އެހައި ބަދަހި ދުވަސްވަރަކަށް ނުވުމުން ސިޓީއަކުން ނުވަތަ އަންނަ މީހެއްގެ ފަރާތުން ނޫނީ، ދެން އެއްވެސް ޚަބަރެއް ނުވާނެތީއެވެ. ރީޙާން ވެސް ފެންކަޅިވެފައި އޭނާގެ ހިތްވަރުގައި އަތް ހޫރަމުން ގެންދިޔައެވެ.
ވަރަށް ހެޔޮ އޯގާތެރި އާއިލާއެއްގެ ހިޔާވަހިކަމާއި ރަށުގެ ހުރިހައި ރައްޔިތުންގެ އިޙްތިރާމާއެކު ރީޙާނަށް އެރަށް ހިމެނުނީ، “އުފާވެރި” ރަށެއް ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް ރީޙާންގެ މުޅި ދަތުރާ ގުޅިފައި އޮތް އެންމެ ހަނދާން ހުންނަ އެއްތަނަކީ، ފުއްޓަރު އަތިރިއެވެ. އަތިރިއަށް ދިއުން އޮތީ ރީޙާނަށް ދަތިކަމަކަށް ވެފައެވެ. ބަނޑު ހަރުވެގެންނެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ގިފިއްޔެއް، ފާޚާނާއެއް ނެތުމުންނެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުވެސް ރީޙާން ފިކުރުކޮށް ގޮތެއް ނިންމިއެވެ. ރަށުގެ އެހެން މީހުން އާންމު ގޮތެއްގައި އަތިރިއަށް ނުދާ ހިސާބެއްގެ ދުރަށް، އެހެން މީހުން ނުދާ ވަގުތެއްގައި ދިއުމެވެ.
ރަށުގެ ބޯޅަދަނޑު އޮންނަ ދިމާއިން ހަނި މަގަކުން ތަންކޮޅެއް ދުރަށް ގޮސް ފުއްޓަރު އަތިރީގެ އާނުގަނޑު ސަރަހައްދަކީ، ރީޙާންގެ ފާޚާނާ ކަމުގައި ހެދިއެވެ. އަދި ފާޚާނާއަށް ދާ ވަގުތަކީ، އިރުއޮއްސެންދާ ވަގުތުކަމުގައި ވެސް ހެދިއެވެ. ރީޙާން އަތިރިއަށް ދާ ވަގުތަކީ، ވަކި ވަގުތެއްކަމުގައި ވިޔަސް ދުނިޔޭގެ މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކަކީ، ރީހާނަށް ބަލައިގެން އަންނަ ބަދަލުތަކަކަށް ނުވެއެވެ. ވިއްސާރަވެ މޫސުން ގޯސްވަނީ، ވަކި ވަގުތެއްގައެއް ނޫނެވެ. ހެނދުނާއި ހަވީރެވެ. ރޭގަނޑާއި މެންދުރު ވެސް މެއެވެ.
އެހެންކަމުން، ރީޙާންގެ ދަތުރުގެ ބައި އަހަރެއްހައި ދުވަހުގެތެރޭގައި ހިސާބަކަށް ނު މޫސުމުގެ ދުވަސްތަކާއި އިރުއޮއްސުމުގެ އަނދިރިކަމާ މަދުން ނަމަވެސް ދިމާވިއެވެ. އޭގެތެރެއިން އެއް ރެއެކެވެ. ރީޙާން އަތިރިއަށް ދިޔައިރު ވެސް މޫސުން މާ ރަނގަޅެއް ނޫނެވެ. ހިސާބަކަށް ވައި ބާރުވެފައި ކަޅުވިލާތައް ވެސް އުފެދެމުން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް ރަށުގެ މީހުން އުޅޭ ސަރަހައްދާ ދުރުގައިވާ އެ ފުއްޓަރަށް ނުގޮސް ވާނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި ދުވާލަކު އެއްފަހަރު ރީޙާން ފުއްޓަރަށް ކުރާ ދަތުރު މިއަދު ވެސް ފަށައިފިއެވެ. ރީހާންގެ ފުއްޓަރު ދަތުރުގެ ބޭނުން ފުދި މުޅީން ނުނިމެނީސް މޫސުން އިހުނަށްވުރެ ގޯސް ވެއްޖެއެވެ. ވައި ވެސް ބާރު ވެއްޖެއެވެ. ކުޑަކޮށް ކަނިވެސް ޖަހަން ފަށައިފިއެވެ.
އަވަސްއަވަސް ކޮށްލައިގެން އެއްގަމަށް ހިނގައިނެވުނުއިރު މޫސުން ގޯސްވުމާ އެކު އަނދިރިކަން ވެސް ވެރިވެއްޖެއެވެ. އެއްގަމަށް ދާން އޮންނަ ހަނިމަގުގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ދެވުނުތަނާ ބިރުވެރިކަމަކާ ދިމާވެއްޖެއެވެ. އެ އޮތީ ބޮޑު ކިނބުލެވެ. އިރުކޮޅާ އަނގަވެސް ހުޅުވައިލައެވެ. ރީޙާން ބިރުން ހަދާނެ ގޮތް ހުސްވެއްޖެއެވެ. ހުރިހިސާބުގައި ހުއްޓެވިއްޖެއެވެ. އެނބުރި ފަހަތަށް ދެވޭކަށް ނެތެވެ. މޫސުން އަންނަނީ ގޯސް ވަމުންނެވެ. ކެރި އަންނަނީ ބޯކުރަމުންނެވެ. ދުނިޔެ އަންނަނީ އަނދިރިވަމުންނެވެ. ނަމަވެސް ކުރިޔަށް ދެވޭކަށް ވެސް ނެތެވެ. ކިނބޫ އެއޮތީ އަނގަ ހުޅުވައިލަ ހުޅުވައިލައެވެ. ދާން އޮތް މަގު އިންތިހާއަށް ހަންޏެވެ. މަގުގެ ފުޅައު މިނުގައި ހުރީ ދެ ފޫޓެއްހައިވަރެވެ. ކިނބޫ އޮތީ އަނގަކޮޅު މަގަށް ނެރެގެންނެވެ. ކޮންމެއަކަސް ކުރާނެކަމެއް ނެތެވެ. ހިތަށް އައިހާ ހެޔޮ އެއްޗެއް ކިޔަމުން ކުރިޔަށް ހިނގައިގެންފިއެވެ.
މާތްﷲ އަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ. އެއީ ކިނބުލެއް ނޫނެވެ. އެ ތާނހުރި ކުޑަ ރުކަކުން ތިރިވެފައި އޮތް ފަނެއްގެ މަތީގައި އެޅިފައި އޮތް ގޯނިގަނޑެކެވެ. ވައިރޯޅިއާ ފަންވަތް ހެލިލުމުން “ކިނބޫ އަނގަ ހުޅުވަނީ” އެވެ.
(ނިމުނީ)
