ރާއްޖެއަކީ ފަތުރުވެރިން ފީނަން މަގްބޫލު މަންޒިލަކަށްވިނަމަވެސް ސައިންސްވެރިން ބުނާ ގޮތުގައި ރާއްޖޭގެ ކަނޑުއަޑީގެ އިކޯސިސްޓަމްތަކާ ބެހޭ ގޮތުން އަދި އެނގިފައި ނުވާ ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. މިހާރު ދިވެހި ސަރުކާރާއި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ މެރިން ރިސާޗް އިންސްޓިޓިއުޓް ނެކްޓަން ގުޅިގެން ސިއްރުތައް ހޯދިފައި ނުވާ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދު ބެލުމަށް ބޮޑު އެކްސްޕެޑިޝަނެއް ފަށައިފި އެވެ.
މި އެކްޕެޑިޝަން ޕަޑާނީ މާދަމާ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގެ ހަތަރު ވަނަ ދުވަހު އެވެ. ނެކްޓަން މޯލްޑިވްސް މިޝަންގައި ދިވެހިންނާއި ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ ސައިންސްވެރިންގެ ޓީމުތައް ހިމެނޭއިރު، 30 މީޓަރަށް ވުރެ ފުނުގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ދިރާސާ ކުރުމަށް ރާވާފައި ވެއެވެ. މިއީ ކަނޑިގެ އަޑީގައި ފީނާ ހައިޓެކް ދެ ސަބްމަރސިބަލް އުޅަނދު ބޭނުންކޮށްގެން ކުރެވޭ ދިރާސާއެކެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެއް ސަބްމަރސިބަލް އުޅަނދަކީ 1،000 މީޓަރުގެ ފުނަށް ދެވޭނެ އުޅަނދެކެވެ.
މި ދިރާސާގެ އަމާޒަކީ ދުނިޔޭގެ މޫސުމީ ބަދަލުތަކުގެ ސަބަބުން ރާއްޖެއަށް ކުރާ އަސަރުތައް މެނޭޖްކުރުމަށް އެހީތެރިވުމެވެ.
ރާއްޖެއަކީ އަކީ 99 ޕަސެންޓް ކަނޑާއި އެންމެ 1 ޕަސެންޓްގެ ބިމެވެ. އެވްރެޖްކޮށް ކޮންމެ ރަށަކީވެސް ކަނޑުގެ ސަތަހައިން 1.5 މީޓަރު މަތީގައި އޮންނަ ޖަޒީރާތަކެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ރާއްޖެއަށް ކަނޑުގެ ލޮނިގަނޑު އުފުލުމުގެ ސަބަބުން ނުރައްކާތައް ކުރިވާނެ ކަމަށް ބަލާފައި ވެއެވެ.
އެހެންވެ، ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގައި ހިމެނޭ ދިރުމުގެ އިތުރު މައުލޫމާތު ލިބިގެން އެކަމަށް ތައްޔާރު ވެގެން ކަނޑުގެ ވެށްޓާއި ދިރުން ހިމާޔަތްކޮށް، މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާ ކުރިމަތިލާން ރަނގަޅަށް ތައްޔރު ވެވޭނެ ކަމުގައި ދިރާސާގައ އުޅޭ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ.
ނެކްޓަން އިންސްޓިޓިއުޓުން ބުނާ ގޮތުގައި ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގެ ފުންމިންތައް ހޯދުމަށް ސަބްމަރސިބަލްތަކުގައި 30 އަށް ވުރެ ގިނަ ޑައިވް ކުރުމުގައި ދިވެހިންގެ 10 މީހަކު ބައިވެރިވާނެއެވެ. އަދި އެންމެ ފުރަތަމަ ޑައިވްގައި އިސްކޮށް ތިބޭނީ ހުސް އަންހެނުންގެ ޓީމެކެވެ. ދިވެހި އަންހެން ޓީމްގެ ލީޑަކަށް ހުންނަނީ ޝަފިޔާ ނައީމް އެވެ. މިއީ 35 ދުވަހުގެ އެކްސްޕެޑިޝަނެކެވެ.
މި އެކްސްޕެޑިޝަންއަށް ބޭނުންކުރާ ބޯޓު ކަމަށްވާ އާރްވީ އޮޑިސީގައި ރާއްޖެއާއި އިނގިރޭސިވިލާތް، އިންޑިއާ، އަދި ދެކުނު އެފްރިކާގެ ސައިންސްވެރިން 35 ދުވަހުގެ މިޝަންގައި ބައިވެރިވާނެއެވެ.
ފީނަން ބޭނުން ކުރާ އަޑިއަށްދާ ސަބްމާސިބަލް ކޮންމެ އުޅަނދެއްގައި ޕައިލެޓަކާއި ދެ ސައިންސްވެރިން ހިމެނޭނެއެވެ. މިއީ ރޮބޮޓިކް އަދި އޮޓޮނޮމިކް ސިސްޓަމްތަކާއި އެތައް ބައިވަރު ރިސާޗް ޓެކްނޮލޮޖީތަކާއެކު ޑޭޓާ އެއްކުރުމަށް ބޭނުންކުރާނެ އުޅަނދުތަކެކެވެ.
މި ދެ ސަބްމަރސިބަލްގެ ތެރެއިން އެއް ބޯޓަކީ މި ހޫނު މޫސުމުގައި ބާސެލޯނާގެ އައްސޭރީގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ޓެސްޓްތައް ކޮށްފައިވާ މިހާރު ދުނިޔޭގެ އެންމެ ޒަމާނީ ކްރާފްޓްގެ ގޮތުގައި ސެޓްފިކެޓް ލިބިފައިވާ އުޅަނދެކެވެ.
ދެވަނަ އުޅަނދަކީ 2019 ވަނަ އަހަރު ސީޝެލްސްއަށް ނެކްޓަންގެ މިޝަނެއްގައި ބޭނުންކުރި ވައްތަރުގެ ބޯޓެކެވެ.
އެ އުޅަނދުން ވަނީ ސީޝޭލްސްގައި ކަނޑުގެ ދިހަވަރަކަށް އާ ބާވަތްތައް ހޯދައި، ކުރިން 30 މީޓަރަށް ވުރެން ފުނުގައި ނު ހޯދިފައި ހުރި ތަންތަންވެސް މެޕްކޮށްފައެއެވެ.
މިއިން އެއް އުޅަނދަނީ އެއްހާސް މީޓަރަށް ފީނާނެ އުޅަނދެކެވެ. އަނެއް އުޅަނދު ދާނީ 500 މީޓަރަށެވެ.
މި ދެ އުޅަނދުގެ މަސައްކަތުގައިވެސް ކަނޑުގެ އަޑި ވީޑިއޯ ކުރާނެއެވެ.
މި މިޝަންގައި ބައިވެރިވާ އޮކްސްފޯޑް ޔުނިވާސިޓީން ބުނާ ގޮތުގައި ނިމިދިޔަ އައިސް އޭޖުގައި ގަނޑުފެންތައް ގިރުމުން ދިރުންތައް ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑުތަކަށް އެޑެޕްޓްވި ގޮތް ވެސް ސައިންސްވެރިން ތަހުގީގުކޮށް ހޯދާނެއެވެ.
އޭގެ އިތުރުންވެސް ރާއްޖޭގެ ކަނޑުގައި ހިމެނޭ 40 ބާވަތެއްގެ މިޔަރާއި 10 ބާވަތެއްގެ މަޑިވެސް ސައިންވެސްރިން ދިރާސާ ކުރާނެއެވެ.
އަދި މި މެޕިން އޮޕަރޭޝަންތަކުގައި އިންޑިއާ ކަނޑުގެ އުތުރު ސަރަހައްދުގެ އަޑީގައި ހިމެނޭ ފަރުބަދައެއްގެ ސާވޭ ކުރުންވެސް ހިމެނެ އެވެ.
ނެކްޓަން ބުނި ގޮތުގައި އެފަރާތުން ހޯދާ ހުރިހާ ސާމްޕަލަކާއި ޑޭޓާއެއް އޮންނާނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ މިލްކެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
