އަހަރެން ކުޑައިރު އެއްދުވަހަކު މަންމަ އަހަރެންގެ ގާތަށް އައިސް ބުނުއްވިއެވެ. "ދަރިފުޅާ އެވެ.! ދަރިފުޅަށް 'ޙަލާލް/حَلَال' މިކަލިމަ، ދަރިފުޅުގެ ދެތުންފަތް ހުޅުވިފައިވާ ޙާލުގައި ކިޔޭނެ ހެއްޔެވެ!؟" މަންމަގެ އެބުނުމަށް އަހަރެން އެކަލިމަ ކިޔުމަށް މަސައްކަތް ކުރީމެވެ. އަދި އެއްވެސް އުނދަގޫކަމެއް ނެތި، ވަރަށް ފަސޭހައިން ދެތުންފަތް ނުލައްޕައި އެކަލިމަ ކިއިއްޖެއެވެ. މަންމަ އެކަމާއި އުފާކޮށް އަހަރެންނަށް ބޮސްދީ ހެއްދެއްވިއެވެ.
އަދި މަންމަ ބުނުއްވިއެވެ. "ދަރިފުޅާއެވެ! ދަރިފުޅަށް 'ޙަރާމް/حَرَامْ' މިކަލިމަ، ދަރިފުޅުގެ ދެތުންފަތް ހުޅުވިފައިވާ ޙާލު ކިޔޭނެ ހެއްޔެވެ؟!"އަހަރެން އެތަކެއް ފަހަރު އެކަލިމަ ކިޔުމަށް މަސައްކަތް ކުރީމެވެ. ނަމަވެސް ކާމިޔާބެއް ނުވިއެވެ. އަހަރެން އެކަލިމައިގެ މައްދު ބޮޑަށް ދަމާލައި 'حَرَاااااااااااام' މިހެން ކިޔޭތޯވެސް ބެލީމެވެ. އެކަމަކުވެސް އެކަލިމަ ދެތުންފަތް ނުލައްޕައި ކިޔޭ ގޮތެއް ނުވިއެވެ. ދެރަވެފައިވާ މޫނަކާއި އެކު މަންމައަށް އަހަރެން ބުނީމެވެ. "އަޅުގަނޑަކަށް އެކަލިމައެއް އަނގަ ހުޅުވައިގެން ނުކިޔުނެވެ. ކިތަންމެ ވަރަކަށް މަސައްކަތް ކުރިނަމަވެސް އެންމެފަހުން ދެތުންފަތް ލެއްޕެއެވެ."
އަހަރެން މަންމައަށް ޖަވާބު ދިންގޮތުން، މަންމަ ހީލުމަށްފަހު ފަހު ބުނުއްވިއެވެ. "ދަރިފުޅާ އެވެ...! ޙަރާމާއި ޙާލާލާއި ދެމެދު ވާ ތަފާތަކީ މިއީ އެވެ.ޙަރާމަކީ ބަންދުވުމެކެވެ.! އަދި ލެއްޕުމެކެވެ.! ޙާލާލަކީ ހުޅުވުމާއި އުފާވެރި ކަމެވެ.! ދަރިފުޅު ބޭނުންވާ ކަމެއް ޚިޔާރު ކުރާށެވެ! އެއްގޮތަކީ ދަރިފުޅަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ދޮރުތައް ހުޅުވުމެވެ. ނޫނީ އެދޮރުތައް ބަންދުވުމެވެ.! ''އެދުވަހަށް ފަހު އަހަރެންނަށް ޙަރާމް، ގޯސް ކަމެއް ކުރެވިއްޖެނަމަ މަންމަ، އެމަންމަގެ ދެތުންފަތް ލައްޕައެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ މަންމަގެ މޫނުމަތިން ހިނިތުންވުމެއް ނުފެނެއެވެ. އަދި އަހަރެންނަށް ރަނގަޅު، ޙާލުލު ކަމެއް ކުރެވިއްޖެނަމަ މަންމަ، އެމަންމަގެ ދެތުންފަތް، ފުޅާ ހިނިތުންވުމާއި އުފާވެރިކަމާއި އެކު ހުޅުވާލައެވެ. އަދި އަބަދުމެ ބުނެ އުޅުއްވިއެވެ.
"ދަރިފުޅު، މަންމަގެ މި ހިނިތުންވުން ދެކެން އެދޭނަމަ، ޙަލާލު މަގުގައި ފައިތިލަ ޘާބިތުކޮަށް ޙަލާލު ޢަމަލުތަށް ކުރުމުގައި ދެމި ހުންނާށެވެ.
"އަހަރެން ފުރާވަރުވެ ބޮޑުވެއްޖެއެވެ. އަބަދުމެ އެމަންމަގެ އެލޮބުވެތި މޫނުމަތިން އެ އުފާވެރި، ހިތްގައިމު، ހިނިތުންވުން ކެނޑިގެން ނުދިއުމަށް ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރަމެވެ. އެހިނިތުންވުން ފެނުމުން އަހަރެންގެ ހިތާމަތަކާއި ދެރަތައް މަތިން ހަނދާން ނެތިގެން ދެއެވެ".
ނަމަވެސް، ކޮންމެ ނަފްސަކާއިމެ ބައްދަލު ކުރާނެ، "މަރު" އެކަމަނާއާއި ވެސް ބައްދަލު ކުރީއެވެ. މަންމަ ނިޔާވީ އެވެ. އެންމެ ފަހުގެ ބޮސް ދިނުމަށް އެކަމަނާގެ އަރިހަށް ވަތްހިނދު....!!! އެކަމަނާވީ ދެތުންފަތް ހުޅުވި، އެ ހިތްގައިމު ހިނިތުންވާ ޙާލުގައެވެ. އަހަރެން އެކަމަނާއަށް ބުނީމެވެ. ލޯބިވާ މަންމާއެވެ.! ޙަލާލުގެ މަގުގައި ކަމަނާއާއި ބައްދަލުވަންދެން ވަޢުދުގެ މަތީގައި ވާނަމެވެ.!"
-قصص وحكايات-
ލޮބުވެތި ކިޔުންތެރިން! އަޅުގަނޑުމެންނަށް އޮތީ ދަރިން ރަނގަޅަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަށް ތަފާތު އުސްލޫބުތައް ބޭނުންކުރުމެވެ. އެކުދިންނަށް ޙަލާލާއި ޙަރާމް ބުނެދޭށެވެ! ވިސްނޭނޭހެން ޢުމުރާއި ގުޅޭ ގޮތަށެވެ. އެކަމުގައިވާ ފައިދާ ކުދިންނަށް ވިސްނައިދޭށެވެ. އޭރަށް އިންޝާﷲ އެކުދިންނަކީ ހެޔޮލަފާ ޖީލެއް ކަމުގައި ވެގެންދާނެއެވެ.
ޔާﷲ! ދަރިންނާމެދުގައި ބިރުވެތިވެ ރައްކާތެރިވާ ބައެއްކަމުގައި އަޅަމެން އެންމެން ލައްވާށި! އަދި އެ ދަރިންނަކީ އަޅަމެންގެ ލޮލުގެ ފިނިކަން ކަމުގައި ލައްވާށި! މަރުވުމަށް ފަހުގައިވެސް އެދަރިންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ސަބަބުން އަޅަމެންނަށް ދަރުމަލިބޭނޭފަދަ ކުދިބައެއްކަމުގައި އެކުދިން ލައްވާށި!އާމީން
ނޯޓް: މިލިޔުމަކީ "Al-'ibar" ފޭސްބުކް ޕޭޖުން ނަގާފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.
