އިންޑިއާގައި ދިހަ ދުވަސް ތެރޭގައި ދޮޅު ލައްކަ ދިދަ ވިކިފައިވެއެވެ. އިންޑިއާގެ މިނިވަންކަމަށް 75 އަހަރު ފާހަގަ ކުރުމުގެ ގޮތުން އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ދިދަ ވިހުރުވުމުގެ މިނިވަންކަން ވަނީ ގާނޫނުން ދީފައެވެ. އެއާއެކު ސަރުކާރުން ޕްރޮމޯޓު ކުރި ކޮންމެ ގެއެއްގައިވެސް ދިދަ ނެގުމަށް ހިތްވަރު ދިނުމުން މީހުން ވަނީ ދިދަ ފެހުމާއި ދިދަ ނެގުމުގައި ވަރަށް ފޯރި ދައްކާފައެވެ.
އިންޑިއާއިން 2002ގައި ފާސްކޮށްފައިވާ ފްލެގް ކޯޑުގައި ދިދަ ގެންގުޅުމުގެ ޚާއްސަ އުސޫލުތަކެއްވެސް ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. ދިދައަށް އިހާނެތިކޮށް ހިތައިފިނަމަ އަދަބު ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ 1971 އަހަރު ފާސްކޮށްފައިވާ ގައުމީ ޝަރަފް ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުންނެވެ.
އިންޑިއާއިން 2002 ގެ ޖަނަވަރީ މަހުގެ 26 ވަނަ ދުވަހު ފާސްކުރި ފްލެގް ކޯޑް އޮފް އިންޑިއާގައި ބުނާ ގޮތުން ރައްޔިތުންނަށާއި މުއައްސަސާތަކާއި ޖަމުއިއްޔާ ޖަމާއަތްތަކަށް އަހަރުގެ ކޮންމެ ދުވަހެއްގައިވެސް އަދި ކޮންމެ މުނާސަބާއެއްގައިވެސް ދިދަ ނެގިދާނެއެވެ. ދިދަ އާނމުކޮށް ބޭނުން ކުރާއިރު ގާނޫނުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ އުސްމިނާއި ފުޅާމިނުގެ 3:2 ރޭޝިއޯ ހިފަހައްޓަން ވާނެއެވެ.
2021ގައި ފާސްކުރި އިސްލާހުގައި ވަނީ ކޮންމެ މެޓީރިއަލްއަކުން ހަދާފައިވާ ދިދައެއްކަމުގައިވިއަސް ބޭނުން ކުރުން ހުއްދަ ކަމަށް ކަނޑައަޅާފައެވެ.
ގާނޫނުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުން ވީދިފައިވާ ނުވަތަ ހަލާކުވެފައިވާ ގައުމީ ދިދަ ދެއްކުމަކީ މަނާކަމެކެވެ. އަދި ހުރިހައި ވަގުތެއްގައިވެސް ދިދަ ނަގާފައި ބަހައްޓަންވާނީ ޝަރަފުވެރި ގޮތަކަށެވެ.
އިންޑިއާގެ ގައުމީ ދިދަ ނަގާފައި ހުންނަ އިރު އެއަށް ވުރެން މަތީގައި ނުވަތަ އެއާ އެއްވަރަކަށް އެއްވެސް އެހެން ދިދައެއް ނުވަތަ ބެނާއެއް ނަގާފައި ހުރެގެން ނުވާނެއެވެ. އަދި ގައުމީ ވިހުވާފައި ހުންނައިރު އޭގެ މަތީގައި މާބޮނޑިއެއް އެލުވާފައި ބޭއްވުމަކީ މަނާ ކަމެކެވެ. ދިދަ އަކީ ޒީނަތްތެރި ކުރުމަށް ނުވަތަ އެހެން އެއްޗެއް ބަނުމަށް ބޭނުން ކުރާ އެއްޗެއް ކަމުގައި ވެގެން ނުވާނެއެވެ. އަދި އެއްވެސް އިޝްހިހާރެއް ވިއަސް ނުވަތަ އެހެން އެއްޗެއް ވިއަސް ދިދަ ނަގާފައިވާ ދަނޑިއަށް އައްސައިގެން ނުވާނެއެވެ.
ގައުމީ ދިދަ އަކީ މީހާގެ ހެދުމުގެ ނުވަތަ ޔުނިފޯމްގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރާ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރުމަކީ މަނާ ކަމެކެވެ. އަދި އެއްވެސް މީހެއްގެ އުނަގަނޑުން ތިރީގައި ދިދަ ބޭނުން ކުރުންވެސް މަނާ ކޮށްފައި ވެއެވެ. އަދި ދިދައަކީ ރުމާލެއްގައި ނުވަތަ ކުޝަނެއް ނުވަތަ އެފަދަ އެހެން އެއްޗެއްގައި ޕްރިންޓް ކޮށްފައި ނުވަތަ ޖަރީކޮށްފައި ހުންނަ އެއްޗަކަށ ވެގެން ނުވާނެއެވެ.
އުޅަނދުތަކުގައި ދިދަ ބޭނުން ކުރުން ހުއްދަ ވެގެންވަނީ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއާއި ނައިބު ރައީސްއާއި ބޮޑުވަޒީރާއި ގަވަރުނަރުންނާއި އެހެނިހެން އިއްޒަތްތެރިންނަށް އެކަންޏެވެ. އަދި އެއްވެސް އުޅަނދެއްގެ މަތީގައި ނުވަތަ ދެފަރާތް ނިވާ ކުރުމަށް ނުވަތަ ފަހަތުގައި ދެމުމަށް ބޭނުން ކޮށްގެން ނުވާނެއެވެ.
ދިދަ އަށް ގެއްލުން ލިބިއްޖެނަމަ ހަދަންވާ ގޮތްވެސް ފްލޭގް ކޯދްގައި ކިޔައި ދީފައވެއެވެ. އެގޮތުން ދިދައެއް ހަލާކު ވެއްޖެނަމަ އެއްލާލުމަކީ މަނާ ކަމެކެވެ. ދިނަ ނައްތާލަން ޖެހޭނީ އޭގެ ޝަރަފާ ގުޅޭ ގޮތަށް އެކަހެރި ކޮށެވެ. އެއީ އަންދާނައިގެން ނުވަތަ އެނޫން ގޮތަކަށް އަމަލުކޮށްގެން ވިއަސް ވަރިހަމައެވެ.
ކަރުދާހުން ހަދާފައިވާ ދިދަތައް ބޭނުން ކުރުން ހުއްދައެވެ. ނަމަވެސް ބިންމައްޗަށް ނުވަތަ ފެންގަނޑަކަށް ދިދަ ވައްޓާލުމަކީ މަނާ ކަމެކެވެ.
ޤައުމީ ޝަރަފަށް ފުރައްސާރަކުރުން ހުއްޓުވުމުގެ ޤާނޫނު، 1971 ގެ 2 ވަނަ މާއްދާގައިވާ ގޮތުން، އާންމު އެއްވެސް ތަނެއްގައި ނުވަތަ ޢާންމުން ފެންނަގޮތަށް ދިދަ އަންދާ، ހަލާކުކޮށް އޭގެ ސިފަ ގެއްލޭގޮތަށް އަމަލު ކުރުމަކީ ދިދައިގެ ޙުރުމަތް ކެނޑުމެވެ. އެފަދަ ކުށެއް ކުރާ މީހެއްގެ އަދަބަކީ ތިން އަހަރަށް ޖަލަށް ލުމެވެ. ނުވަތަ ޖުރިމާނާ ކުރުމެވެ. ނުވަތަ އެއަދަބު އެއްކޮށް ދިނުމެވެ.
