ބަށި
ބައްޓަކީ ޒަމާނުންސުރެން ރާއްޖޭގެ ދަނޑުވެރިން ހައްދަމުން އަންނަބާވަތެކެވެ. މިގޮތުން ހައްދަމުން އަންނަ ވައްތަރުތަކަށް ބަލާއިރު ސީޓްބަށި، ހުދުވައްބަށި އަދި ދަނބުބަށި ހިމެނެއެވެ. މިހާރު އާންމުކޮށް ހައްދާއުޅެނީ ބޭރުގެ މުޑުވަށްތަކެވެ.
މުޑުވަށް ކުރުން
ބަށި ހެއްދުމަށް މުޑުވަކެއް ހިޔާރު ކުރާއިރު މާކެޓް ލިބޭސިފަތަކެއްހުރި، ބަލިތައްދުރު އަދި ހައްދާލަން ފަސޭހަ މުޑުވަކެއް ހިޔާރު ކުރުން ވަރަށް މުހިއްމެވެ. މިގޮތުން ޗާރމިންގ، ލަކިސްޓަރ އަދި ޓްރޮޕިކަރ E 01 ރަނގަޅު ވައްތަރު ތަކެއްކަމަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
މުޑުވަށްފޮށިގަނޑު އުފުލާގެންގުޅެން ފަސޭވަރަށް 4އިންޗި ފުންކޮށް ތައްޔާރުކުރާށެވެ. އަދި ފުލުގައި އެކަށިގެން ވާވަރަށް ލޯވަޅު އަޅަންވާނެއެވެ. އެއަންފަހު ފޮށިގަނޑު ނުފުރި 1އިންޗި ހުންނަވަރަށް ކާދު އެއްކުރިފަސްއަޅާށެވެ. ކާދާއި ފަސް އެއްކުރާނީ 3 ވެއްޔަށް 1 ކާދެވެ. ފޮށިގަނޑަށް ރަނގަޅަށް ފެންޖަހާލުމަށް ފަހު ބަރިބަރިއަށް ވާގޮތަށް ތަރުތީބުން އޮށްއިންދާށެވެ. މިގޮތުން ދެބަރިދޭތެރޭގައި 2އިންޗި، ދެއޮށް ދޭތެރޭގައި 1އިންޗި ބަހައްޓާށެވެ. އަދި ފުންމިނުގައި 1/4 އިންޗި ހުންވނަވަރަށް އިންދާށެވެ. ގަސްތަށް ފެޅުމުން ކޮންމެވެސް ކަހަލަ އޯގަނިކް ދިޔާގަސް ކާނާއެއް ދޭށެވެ. މިގޮތުން މެކްސިކްރޮޕް އަކީ ވަރަށް ރަގަޅުކާނާއެކެވެ.
މުޑުވަށްފޮށީގައި ހުރިގަސްތަށް ކޮތަޅަށް ބަދަލު ކުރާނީ ވިހަފަތުގެ އިރުރުން ފަތެއް ފެޅުމުންނެވެ. ގަސްތަށްކޮތަޅަށް ލުމަށްޓަކައި ބޭނުން ކުރާނީ 5x6އިންޗި ކޮތަޅެވެ. ކޮތަޅުގައި އެކަށީގެން ވާވަރަށް ލޯވަޅުއަޅާ ކާދާއެއްކުރި ފަސްއަޅާށެވެ.
ކޮތަޅުތަކަށް ރަނގަޅަށް ފެންޖަހާ ތެތްމާލަހަށެވެ. އެއަށްފަހު މުޑުވަށްފޮށިގަނޑުން ގަހުގެ މުލަށް ގެއްލުން ނުލިބޭނެހެންނަގާ ކޮތަޅުގެމެދުގައި ކުރިން ގަސް ހުރިފުންމިނުގައި އިންދާށެވެ. ގަސްތަށް ކޮތަޅަށް ބަދަލުކުރާތާ 5 ދުވަސްފަހުން ނައިޓްރޯޖަށް ގިނައިން އެކުލެވޭ ދިޔާ ގަސްކާނާެއެއް ކޮންމެ 10 ދުވަހަކުންް ދޭންވާނެއެވެ. މީގެއިތުރުން ސްލޯރިލީޒިން ގަސްކާނާއެއް ދެވިދާނެއެވެ. ގަސްތަށް ބޮޑެތިވަމުން އަންނަވަރަކަށް ގަސްތަށް ދުރުކުރަން ވާނެއެވެ.
ބިންތައްޔާރުކުރުން
ބަށިހެއްދުމަށް ޙިޔާރު ކުރާބިމަކީ ފެން ބޮޑުނުވާ ދޫފަސް އެކުލެވޭ ކަޅުފަސްބޯކޮން ހުރި ބިމަކަށް ވުންވަރަށް މުހިއްމެވެ. އަދި ބަށިއިންދުމަށް ދަނޑު ސާފުކުރާއިރު ދަނޑު ނުއެންދުން ވަރަށް މުހިއްމެވެ. ގިނަގަސް ތަކެއް އިންދާނަމަ ހުރިހާ ގަސް ތަކަށް ފެންޖެހޭނޭ ގޮތަށް ފެން ވައިރުކުރަން ވާނެއެވެ.
ބަށި އިންދާނީ ދެގަސްދޭތެރޭގައި 4ފޫޓް ދެބަރިދޭތެރޭގައި 6ފޯޓް ހުންނަވަރަށެވެ. ވަޅު ތައްޔާރު ކުރާނީ 1 ފޫޓް ފުން ކޮން، އަގަމަތީގައި 2x2 ފޫޓް ހުންނަވަރަށް ކޮންނާށެވެ. އެއަށްފަހު ވަޅު ނުފުރި 4 އިންޗި ހުންނަވަރަށް ކަޅުފަސްއަޅާށެވެ. އަދި ކޮންމެ ވަޅަކަށް 5 ކިލޯ ގެރިގުއި ނުވަތަ ކާދު އަޅާ ފަސްގަޑާ އެއްކޮށް ލާށެވެ. މިއަށްފަހު ވަޅަށް ރަނގަޅަށް ފެންޖަހާ ތެންމާލާށެވެ. އަދި ދެތިން ދުވަސް ވަންދެން ބަހައްޓާށެވެ. މިހެންހަދަނީ ވަޅުގައި އުފެދޭ ހޫނުމަޑު ކުރުމަށެވެ. ވަޅުގައި ހޫނު މަޑުނުވަނީސް ގަސްތަށް ރުވައިފިނަމަ ގަސް ހަލާކުވުން އެކަށީގެން ވެއެވެ.
ގަސްރުވުން
ދަނޑުގައި ގަސްތައް ރުވާނީ ގަސްތައް 8އިންޗިއަށް ހެދުމުންނެވެ. ގަސްތަށް ރުވުމުގެކުރިން ގަސްތައް އަތްވަށް ހާނަން ވާނެއެވެ. މިކަންތަށް ކުރާނެގޮތަކީ ރުވުމުގެ ހަފުތާއެއް ކުރިން ގަސްތަކަށް ލިބެމުންއައި ހިޔާ މަޑުމަޑުން މަދުކުރާނީއެވެ. އަދި ފެންދެމުން ދިޔަ މިންވަރުވެސް މަދުކުރަން ވާނެއެވެ.
ނާޝަރީގައި ތައްޔާރު ކޮށްފައިވާ ބަށިގަސްތައް ރުވުމަށްޓަކައި ދަނޑަށް ގެނައުމުގެ ގަޑިއެއްހާއިރު ކުރިން ރަނގަޅަށް ފެންޖަހާލާށެވެ. މިހެންހެދުމުގެ ބޭނުމަކީ ރުވުމުގައި ގަހުގެމުލަށް ލިބޭގެއްލުން ކުޑަކުރުމާއި ކޮތަޅުގައި ހުރިފަސްގަޑު ރޫޅިގެން ދިޔަނުދިނުމެވެ. ގަސްތަށް ރުވުމަށް ތައްޔާރު ކޮށްފައި ހުރިވަޅުގައި ނާޝަރީން ގެންދިޔަ ގަސްތަކުގެ ފަސްގަޑާއެކު ވަޅުލެވެޭ ވަރުގެ ވަޅެއް ކޮނެލާށެވެ.އެއަށްފަހު ގަސްއިންދާފައިވާ ކޮތަޅުން ވެލިގަނޑު ނުރޫޅުވާ ނެގުމަށްފަހު ކޮނުނު ވަޅުތެރޭގައި މަޑުމަޑުން ގަސްބައިންދާށެވެ. ގަސްއިންދާއިރު ގަސްއިންނަށްވާނީ ކޮތަޅުގައި ހުރިފަސްގަނޑުގެ މަތީކައިރި ހަމަބިމާއި ހަމަވާވަރަށެވެ. ރުވުމަށްފަހު ގަސްތަށް ވަޔާނުހަލުވާނޭހެން ގަހުގެ ކައިރިއަށް ދަނޑިޖަހާ ގަހައް ބާރުނުވާނޭހެން އައްސާލަން ވާނެއެވެ. އަދި ގަސްރޯވަންދެން ގަހުގެ ދެފަރާތުން ފަންކުރިޖަހާ ގަދައަވިން ނިވާކޮށްލަން ވާނެއެވެ.
ފެންދިނުން
ބަށްޓަށް ފެންދިނުމުގައި ވަރަށްސަމާލުކަން ދޭޖެހެއެވެ. ހާއްސަކޮށް ފެންދޭއިރު ހަމައެކަނި ބުޑަށް ފެންދިނުން ވަރަށްމުހިއްމެވެ. ސަބަބަކީ މުޅިގަހަށް ފެންދިނުމުން ފަތުގައި ފެންހަރުލާ ފަންގަސްބަލި އަށަގަންނަ ގޮތްވެދާނެއެވެ. އަދި ފެން މަދުވެއްޖެނަމަ ގަހަށް ބޭނުން ވާވަރަށް ކާނާނަގައިނުދީ ގަހުގެ ހެދުން ދެރަވެއެވެ. ބޭނުންކުރާފެނަކީ ލޮނުގެއަސަރުނެތް ފެނަށް ވާން ވާނެއެވެ.
ކާނާއެޅުން:
ގަސްތަށްރުވުމަށްފަހު ކާނާއަޅަން ފަށާނީ ގަސްތަށް ރުވާތާ 15 ދުވަސް ފަހުންނެވެ. ބަށިގަހަށް ކާނާއަޅާއިރު ގަހުގެ އެކިއުމުރުގައި އަޅާކާނާގެ މިންވަރު ތަފާތުކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. އަދި އަޅާކާނާ ގަހުގެ އުމުރާގުޅޭނެ ގޮތަށް ބަދަލު ކުރަން ވާނެއެވެ. ރުވުމަށްފަހު ފުރަތަމަ ކާނާއެޅީން ސުރެން ދެމަސް ވަންދެން މަހަކު 20 ގްރާމްގެ ނިސްބަތުން ބޭނުން ކުރާށެވެ. މިއުމުރުގައި ފަރިވަޅު1 ފަދަ ތައްޔާރީ ކާނާއެއް ބޭނުން ކުރެވި ދާނެއެވެ. ކާނާ އަޅަން ފެށިތާ ދެމަހަށް ފަހު މަހަކު 40ގްރާމް ކާނާއަށް ބަދަލު ކުރަން ވާނެއެވެ. ކާނާއަޅަން ފަށާތާ ދެމަހުގެ ފަހުން ފަރިވަޅު2 ފަދަ ތައްޔާރީ ކާނާއެއް ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ. މީގެއިތުރުން ކޮންމެ ތިންމަހުން އެއްފަހަރު 250ގްރާމް ކާދު ނުވަތަ ގެރިގުއި ފަދައެޗެއް އަޅާލުމުން ގަހުގެ ހެދުން ރަނގަޅުވެ މަލާމޭވާ އެޅުން އިތުރުވެއެވެ. ކާނާއެޅުމަށްޓަކައި ގަހުގެފަތް ތަކުގެ ކޮޅާ ހިސާބު ގަހުވަށައިގެން ރޮގަކަށް 2 އިންޗި ފުންމިނަށް ކޮނެލާށެވެ. މިތަނަށް ކާނާކޮޅު އަޅާ ފަސްގަޑާ އެއްކޮށްލާ ފަސް ލާށެވެ. އަދި ފެންދޭއިރު މިސަރަހައްދަށް ފެންދޭށެވެ. މަސްދުވަހަށް އަޅާކާނާ ދެފަހަރެއްގެ މަތިން ދެހެށެވެ. ތިންމަހުން އެފަހަރުދޭ ކާދު ނުވަތަ ގެރިގުއި ކެމިކަލް ގަސްކާނާ އަޅާއިރު ބޭނުން ކުރުމުން ނަތީޖާ ރަނގަޅު ކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. މިގޮތުން ތިންމަހު 6ފަހަރު އަޅާވަރަށް 250ގްރާމް ބަހާލައިގެން ދެވިދާނެއެވެ. މީގެއިތުރުން ކާނާމަދުވުމުގެ އަލާމާތެއް ފެންނަފަށައިފިނަމަ ގަހުގެ އުމުރާގުޅޭގޮތުން ދިޔާގަސް
ދިމާވާ ބައެއް މައްސަލަ އަދި ހައްލު:
ބައްޓަކީ މިހާރަކަށްއައިސް ތަފާތު ވައްތަރުގެ ބަލިޖެހޭގަހެކެވެ. ނަމަވެސް ބައްޔަށް ކުރިޔާލައި ތައްޔާރު ވެވިއްޖެނަމަ މިބަލިތަކުން ދުރުވެ ގަތުމަކީ މާއުދަގޫ ކަމެއްނޫނެވެ. މިގޮތުން ގަސްއިންދާއިރު އެކަށީގެންވާދުރުމިން ދިނުން، ފެންދިނުމާއި، ކާނާދިނުމުގައި އަދި ގަސްކޮށާބެލެހެއްޓުމުގައި ގެންގުޅެންޖެހޭ ރަންގަޅު އުސޫލުތައް ގެންގުޅުމުން ބަލިތަކުން ދުރުވެގަނެވެއެވެ.
އެންތްރެކްނޯސް:
މިއީފަންގަސް ބައްޔެކެވެ.ފުރަތަމަ މިބަލިފެން ނާނީ ގަހުގެ ފަތްތަކުންނެވެ. މިލައްތަށް ހުނާނީ މުށިކުލައަށް ގަހުގެ ފަތްތަކުގައެވެ. ނަމަވެސް ބޮޑުވަރު ވުމުން ބައްޓަށް ވެސް މިބަލި އަރާ ބަށީގައި ލައްޖަހާ މުޅިބައްޓަށް މިލައްތަށް ފެތުރެއެވެ.
ކޮންޓްރޯލް:
ބަލިޖެހިފައިވާ ހުރިހާ ބައްޓަކާ ފަތްތައް ގަހުން ވަކިކޮށްލާ ގަސްތަކާ ދުރުގައި ނައްތާލާށެވެ. އަދި ގަސްތަކަށް ފަންގިސައިޑެއް ސްޕްރޭކުރާށެވެ. މިސާލަކަށް އެންޓްރޮކޯލް، ކޯބޮކްސް، ފޮލިކަރ ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ.
ހުދުކޫޑި:
ހުދުކޫޑި އާންމުކޮށް އަޅާނީ ފަތުގެ ދައްފަރާތު ގައެވެ. މިގޮތުން ފަތުގެ ބުޑުން ފެށިގެން މުޅިފަތުގައި މިކޫޑި އަޅައެވެ. އަދި ފަހުން މުޅިގަހަށް ފެތުރެއެވެ.
ކޮންޓްރޯލް:
ހުދުކޫޑި އުޅޭކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވިއްޖެނަމަ އަވަހަށް ކޮންމެވެސް ކަހަލަ އިންސެކްޓިސައިޑެއް ބޭނުން ކުރާށެވެ. މިސާލަކަށް ނީމްއޮއިލް، ސްޕާކް ފަދަ އެއްޗެއް ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ.
ސޫޓް އެންޑް ޕޮޑް ބޯރާ
މިއީ ބަށިން އެންމެ އުދަގުލުން ކޮންޓްރޯލްކުރެވޭ ފަނިފަކުސާއެވެ. ސަބަބަކީ މިފަނި ގެއްލުން ދެނީ ގަހުގެ ނުވަތަ ބަށީގެ އެތެރެއަށް ވަދެގެންނެވެ.
(މައުލޫމާތު: ދަނޑުވެރިކަމާ ބެހޭ ވުޒާރާ)
