ކޮކަޓޫއަކީ އޮސްޓްރޭލިއާ، އިންޑޮނޭޝިއާ އަދި އެ ސަރަހައްދުގައި ވަރަށް އާންމު ދޫންޏެކެވެ. ގުރާގެ 21 ބާވަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ މި ދޫންޏަކީ އޭގެ ބޮލުގައި ފިޔަތައް ފަޅާފައި ހުންނަ ގޮތާއި، ތުންފަތް ހުންނަ ގޮތް ވަރަށް ތަފާތު ދޫންޏެކެވެ.
ދޫނީގެ ސިފަތައް:
މި ދޫންޏަކީ އާންމުގޮތެއްގައި ހުދު، ކަޅު ނުވަތަ އަޅި ކުލައިގެ ދޫންޏެކެވެ. އަދި މި ދޫނީގެ ބޮލުގައި ހުންނަ ފިޔަތަކުގެ ކުލަތަކާއި، ކޮލާއި ނިގުލުގައި ހުންނަ ކުލަތައް ތަފާތެވެ.
މި ދޫނީގެ އަޑަކީވެސް ވަރަށް ބާރު އަދި ވަރަށް ހަރު އަޑެކެވެ. މީގެ އަޑުން އެކަކު އަނެކަކާ މުއާމަލާތުކޮށް، ނުރައްކާތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެއެވެ. މީގެއިތުރުން، ހާލި ދިފާއުކުރުމަށްވެސް އޭގެ އަޑު ބޭނުންކުރެއެވެ.
ދޫނީގެ އުޅުން:
މި ދޫންޏަކީ މެންދުރަށް ހޭލާ ދޫންޏެކެވެ. އަދި ދުވާލު ގަޑީގައި ކާނާ ހޯދުމަށް މަސައްކަތްކުރާ، ރޭގަނޑު އަރާމުކުރުމުގައި އުޅޭ ދޫންޏެކެވެ. މި ދޫނި އާންމުކޮށް އުޅޭނީ އެކަތި އަނެކައްޗާ ގުޅި ލާމެހިގެންނެވެ. އަދި ދިމާވާ ކަންތައްތަކާ ގުޅިގެން ހާހުން މި ދޫނިތައް އެކީ ޖަމާއަތް ހަދައިގެން އުދުހި އުޅެއެވެ.
ދޫނީގެ ކެއުންބުއިން:
މި ދޫންޏަކީ ވަރަށް ގިނަ ވައްތަރުގެ ކާނާ ކައި އުޅޭ ދޫންޏެކެވެ. އެގޮތުން، ތަރުކާރީގެ ބާވަތްތަކާއި، ބަދަނުގެ ބާވަތްތަކުގެ އިތުރުން، އެކިއެކި ގަސްތަކުގެ އޮށްތައްވެސް ކައި އުޅެއެވެ. ހަމައެހެންމެ، ކޮކަޓޫގެ ބައެއް ބާވަތްތަކަކީ ހަމައެކަނި އެއް ގަހުން ކައި އުޅޭ ބާވަތްތަކެވެ. އަނެއް ބާވަތަކީ ކުދި ސޫފިތައްވެސް ކައި އުޅޭ ބާވަތްތައް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
ދޫނީގެ މިޒާޖު:
މި ދޫންޏަކީ އިޖުތިމާއީ އުޅުންތަކުގައި ވަރަށް ކާމިޔާބު ދޫންޏެކެވެ. އެގޮތުން، މި ދޫންޏަކީ އޭތި އޮޅުކޮށްގެން ގެންގުޅޭ ފަރާތާ ވަރަށްވެސް ގާތް ގުޅުމެއް ބަދަހިކުރާ ދޫންޏެކެވެ. ހަމައެހެންމެ، އަބަދުވެސް އަޅާލުން ބޭނުންވާ ދޫންޏެއްގެ ގޮތުގައި މި ދޫނި ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
މި ދޫންޏަކީ ޕަޒުލްތައް ހައްލުކުރުމާއި، އިންސާނުން ދައްކާ ވާހަކަތައް މިމިކް ކުރުމާއި، ރުޓީންތައް ދަސްކުރުމުގައި މޮޅު ދޫންޏެކެވެ. މީގެއިތުރުން، އަބަދުވެސް މެންޓަލް އަދި ފިޒިކަލް ސްޓިމިއުލޭޝަން ބޭނުންވާ ދޫންޏެކެވެ.
ރާއްޖޭގައި މި ދޫނި:
މީގެއިތުރުން މި ދޫންޏަކީ ދިވެހީންގެ މެދުގައިވެސް މަގުބޫލު ދޫންޏެކެވެ. އަދި ވޯޓަރ ސްޕޯޓްސް ސަރަހައްދުތަކާއި، ފަތުރުވެރިން އުޅޭ ގެސްޓުހައުސް ސަރަހައްދުތަކުގައި މި ދޫނި ހުރެއެވެ. އަދި ކުޑަކުދިންނަށް ހާއްސަ ބަގީޗާތަކުގައި މި ދޫނި ބަލާލަން ރީތި ދޫންޏެއްކަމުން ބަހައްޓާފައި ހުރެއެވެ.
މި ދޫނި ހެދިބޮޑުވުމާއި އާލާވުން:
މި ދޫންޏަކީ ވަލުތެރޭގައި އުޅޭއިރު، 20 އަހަރާއި 40 އަހަރާ ދޭތެރޭ އުމުރުގެ ދޫންޏެކެވެ. އަދި އޮޅުކޮށްގެން ގެންގުޅޭނަމަ، 50 އަހަރާއި 80 އަހަރާ ދޭތެރޭ މި ދޫންޏަށް ދިރިއުޅެވެއެވެ. މި ދޫނީގެ ބައެއް ބާވަތްތައް 100 އަހަރަށްވުރެ ގިނަ އަހަރު އުޅެފައިވާކަމުގެ ރިޕޯޓުތައްވެސް ހުރެއެވެ.
އާންމުކޮށް ކޮކަޓޫ ވިހައި އުޅޭނީ ސްޕްރިންގް އަދި ހޫނު މޫސުމުގައެވެ. ނަމަވެސް މިއީ އެ ދޫނި އުޅޭ ސަރަހައްދަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަރޯސާވާ ކަމެކެވެ. އެގޮތުން، އޮސްޓްރޭލިއާ ހިސާބުގައި އޮގަސްޓުން ޖަނަވަރީއަށް މި ދޫނި ބިސް އަޅައެވެ. އާންމުކޮށް ބިސް އަޅާއިރު އަޅަނީ 3 ބިހެވެ. އަދި 30 ދުވަހަށްފަހު ބިސް ފީވެގެން ނިކުންނައިރު، އެއަކީ އަނދިރި ދޫންޏެއްވެސް މެއެވެ. 12 ހަފުތާ ފަހުން މި ދޫންޏަށް އުދުހެވެއެވެ.
އޮޅުކޮށްގެން ގެންގުޅުމުގެ އިތުރުން، އާންމު ގޮތެއްގައިވެސް މި ދޫނި އުޅޭ އުޅުމަކީވެސް ވަރަށްވެސް ފަރި އުޅުމެކެވެ. އެހެންކަމުން މި ދޫންޏަށް ދޭންޖެހޭ އޯގާތެރިކަމާއި އަޅާލުން އޮޅުކޮށްގެން ގެންގުޅުމުގެ ބޭރުންވެސް ދިނުމަކީ ދީނީގޮތުން ބަލާއިރުވެސް މުހިންމު ކަމެކެވެ.
މި ދޫންޏަކީ ބަލާލަން ރީތި، ލޯބި ސިފަތަކެއް ލިބިގެންވާ ދޫންޏެއްކަމުން، ގިނަ ބަޔަކަށް މި ދޫނި ވަރަށްވެސް ކަމުދެއެވެ.
https://sarukaaru.gov.mv/articles/7183
ދޫނީގައި ނުޢިންނާނެ ނިގުލެއް ދޫނީގައި ހުންނާނީ ފިނދުފަތް އެވާހަކަ ބުނެލީ ރަގަނޅު ކޮޢްލާ