އިންޑިއާއިން ކަޝްމީރު އިންޑިއާގެ އިއްތިޙާދީ ސަރަހައްދުގެ ބައެއް ކަމަށް ނިންމި ނިންމުމަށް ދެ އަހަރު ފުރޭ މުނާސަބާ މާދަމާ، ބުރާސްފަތި ދުވަހު ފާހަގަ ކުރާނެއެވެ. ކުރިން ކަޝްމީރަށް ދެވިފައި އޮތް ޚާއްސަ ހާލަތު ބަޔާން ކުރާ މާއްދާ 370 އިންޑިއާއިން އުވާލީ މީގެ ދެ އަހަރު ކުރިންނެވެ. މި މާއްދާ އުވާލުމާއެކު ކަޝްމީރު ވެގެން ދިޔައީ، ދިއްލީ ނުވަތަ އަންޑަމަން ނިކޯބާރު ޖަޒީރާތަކާ އެއްފަދަ ސަރަހައްދެއްގެ ގޮތުގައެވެ.
އިންޑިއާގެ މިނިންމުމާ މެދު އެތައް ބަޔެއްގެ ފާޑު ކިޔުން އަމާޒުވިއެވެ. ޕާކިސްތާނުން ރުޅިވެރިކަމާއެކު އިންޑިއާއަށް ފާޑުކިޔުންތައް އަމާޒު ކުރިއެވެ. ޑިޕްލޮމެޓުންވެސް ދިޔައީ އިންޑިއާގެ ދަށުގައި އޮތް އިންޑިއާގެ ގާނޫނުތައް ހިނގާ ސަރަހައްދެއްގެ ޙާލަތަށް ބަދަލު ގެނައުމުން އެކަމަށް ފާޑު ކިޔަމުންނެވެ.
ގާނޫނީ ޢިލްމުގެ މާހިރުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ކަޝްމީރާ ގުޅޭ ގާނޫނުއަސަސީގެ ދެ މާއްދާ، 370އާއި 371 އަކީ ވަގުތީ ދެ މާއްދާއެވެ. ލައިބްރަރީ އޮފް ކޮންގްރެސްއަށް މަޢްލޫމާތު ދެއްވި ސެޝަނެއްގައި އެމެރކާގެ ގާނޫނީ އިލްމުގެ މާހިރު ކެލީ ބިއުކަނަން ވިދާޅުވީ، މިފަދަ މާއްދާތަކަކީ ވަގުތީ، އިންތިގާނީ، ޙާއްސަ ޙާލަތެއްގައި ބޭނުން ކުރުމަށް ނިންމާފައި އޮންނަ މާއްދާތަކެވެ. އަދި މިފަދަ މާއްދާތަކަކީ ދުވަހަކުވެސް ދާއިމީ މާއްދާތަކަށް ވާނެ މާއްދާތަކެއް ނޫނެވެ.
ގާނޫނުއަސާސީގެ މި މާއްދާތައް އުވާލުމާއެކު އިންޑިއާގެ މަރުކަޒީ ސަރުކާރުން އިއްތިޙާދީ ސަރަހައްދުތަކަށް ހިންގާ 890 ގާނޫނަކަށް ކަޝްމީރުގައިވެސް އަމަލު ކުރަން ފެށުނީއެވެ. މިއީ އޭގެ ޒާތުގައި މުޖުތަމައުގެ ދަށުފަންތީގެ މީހުންނާއި ނިކަމެތީންގެ ގޮތުގައި ގިންތި ކުރެވޭ މީހުންނަށް އެއިން ފަދާ ނެގޭފަދަ ގާނޫނުތަކެވެ.
މިސާލަކަށް ދަށު ފަންތީގެ މީހުންގެ ހައްގުތައް ޙިމާޔަތް ކުރުމަށް ފާސްކޮށްފައި އޮންނަ ޝެޑިއުލްޑް ކާސްޓް އެންޑް ޝެޑިއުލްޑް ޓްރައިބް ގާނޫނަކީ އެންމެ ދަށު ފަންތީގެ މީހުންކަމުގައި ބަލާ މީހުން އަނިޔާވެރިކަމުން ޙިމާޔަތް ކޮށްދޭ ގާނޫނުތަކެވެ. އޭގެ އިތުރުން ވިސްލްބްލޯވަރޒް އެކްޓާއި ކުޑަ ކުދިންނަށް ހިލޭ އުނގެނުމުގެ ފުރުސަތު ދިނުމަށް މަޖުބޫރު ކުރާ ގާނޫނުތަކަކީ ކުރިން ކަޝްމީރުގައި އެއަށް އަމަލުކޮށްފައިވާ ގާނޫނުތަކެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު އަމަލުކުރަން މަޖުބޫރު ގާނޫނުތަކެވެ.
ގާނޫނު ޢިލްމުވރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުން މިފަދަ ނުކުތާތަކަކީ، ހިއުމަންރައިޓްސް ވޮޗްފަދަ ޖަމާއަތްތަކަށްވެސް ފާހަގަ ނުކުރެވިދިޔަ ކަންކަމެވެ.
ކަޝްމީރަކީ އިންޑިއާއާއި ޕާކިސްތާނާ ދެމެދު ބެހިފައި އޮތް ސަރަހައްދެކެވެ. މިއީ ދުނިޔޭގެ ޖަމުއިއްޔާ ޖަމާއަތެއްގެ މެމްބަރަކަށްވި ސަރަހައްދެއް ނޫނެވެ.
އިންޑިއާއިން މާއްދާ 370 އުވާލުމުން ޕާކިސްތާނުން އަދިވެސް ބުނަމުން ދަނީ އިންޑިއާއެކު ސުލްޙައިގެ ވާހަކައަށް އިށީންނާނީ އިންޑިއާއިން މާއްދާ 370އަށް އަމަލު ކުރަން ފެށުމުންނެވެ.
އެމެރިކަން އެންޓަރޕްރައިސް އިންސްޓިއުޓްގެ މުޙައްލިލު މައިކަލް ރޫބިން ލިޔެފައިވާ ރިޕޯޓެއްގައި ބުނެފައި ވަނީ ޕާކިސްތާނުގެ މިވާހަކައަކީ ދެފުށް ދެގޮތް ވާހަކައެއް ކަމަށެވެ. ޕާކިސްތާނަކީ، ޕާކިސްތާންގެ ދަށުގައި އޮތް ކަޝްމީރު ފޮތިކޮށްގެން އުޅޭ ގައުމެކެވެ. ޕާކިސްތާނުން ވަނީ ކަޝްމީރުގެ ބައެއް ޗައިނާއަށް ހިބަ ކޮށްދީފައެވެ. އަދި ކަޝްމީރުގެ އިތުރު ބައެއް ވަކިކޮށް، އެބަޔަށް ގިލްގިޓް ބޯލްޓިސްޓާންގެ ނަމުން ޕާކިސްތާނުން ވަނީ ނަން ދީފައެވެ. ދެން އޮތް ބަޔަކީ ޕާކިސްތާނުން ނަންދީފައިވާ ގޮތުން އާޒާދު ކަޝްމީރެވެ.
އިންޑިއާއިން ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި އިންޑިއާއިން ކަޝްމީރާ މެދު ގެންގުޅު ސިޔާސަތަށް ބަދަލު ގެންނަން ޖެހުނީ ޓެރަރިޒަމްގެ މައްސަލަތަކާ ހެދިއެވެ. މިއަދު، މާއްދާ 370 އުވާލައި ކަޝްމީރަކީ އިއްތިހާދީ ސަރަހައްދެއްކަމަށް ނިންމުމުން ކަޝްމީރުގައި ހިންގާ ޓެރަރިސްޓް އަމަލުތައް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް މަދުވެފައެވެ.
މާއްދާ 370 އުވާލުމުގެ ކުރިއަށް ފާއިތުވެގެން ދިޔަ، 402 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި 455 ޓެރަރިސްޓް ހާދިސާ ރިކޯޑް ކުރެވިފައި ވެއެވެ. އެއަށްފަހު ހަމަ އެހާ މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ޓެރަރިސްޓް ހަމަލަތަކުގެ އަދަދު 211 އަށް ދަށްވެގެން ދިޔައެވެ. ކަޝްމީރުގެ ޒުވާނުން ހަމަނުޖެހުން އުފެއްދުމުގައި ބައިވެރިވާ ނިސްބަތް ވަނީ 40 އިންސައްތައަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ.
މާއްދާ 370 އުވާލުމަށްފަހު ކަޝްމީރުގައި ބާއްވާފައިވާ ރަށްފުށުގެ ޕަންޗަޔާތު ކައުންސިލް އިންތިޚާބުގައި ބައިވެރިވެފައިވާ މީހުންގެ ނިސްބަތް އިތުރުވެފައިވާ ކަމަށް ދައްކައެވެ. މިއީ ކަޝްމީރުގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ބޭއްވި މިފަދަ އިންތިޚާބެވެ. 310 ކައުންސިލް އިންތިޚާބަށް 1092 ކެންޑިޑޭޓުން ކުރިމަތި ލިއެވެ. ވޯޓްލާން ނިކުތް މީހުންގެ ނިސްބަތް 98 އިންސައްތައަށް އަރައެވެ.
މީގެ އިތުރުން އުމްރާނީ ތަރައްގީއާއި އިގްތިސާދީ ހަރަކާތުގައި ކަޝްމީރުގައި އިންޑިއާ ސަރުކާރުން ތަފާތެއް ދެއްކުމަށް މަސައްކަތްތަކެއް ފެށިއެވެ. ގައުމީ ރޭލު ވިއުގައިން ޖަންމޫއާއި ކަޝްމީރު ގުޅުވުމަށް މަސައްކަތް ފެށިއެވެ. ހަތަރު އަހަރުގެ ތެރޭގައި، 3500 މެގަވޮޓްގެ ކަރަންޓް އުފެއްދުމަށް ޓަކައި 17 ޕްރޮޖެކްޓެއްގެ މަސައްކަތް ފެށިއެވެ.
2021ގެ މާޗް މަހު އިންޑިއާގެ މަރުކަޒީ ސަރުކާރުން ވަނީ 14.6 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ބަޖެޓެއް ކަޝްމީރަށް ފާސްކޮށްފައެވެ. މި ބަޖެޓްގެ 37 އިންސައްތައަކީ، އުމުރާނީ ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތައް އާރާސްތު ކުރުމަށް ކަޑައެޅި ފައިސާއެވެ. އަދި މިފައިސާ ސަރަހައްދީ އޮފީސްތަކުން ފެށިގެން ގޮސް ކައުންސިލްތަކަށް އޭގެ ފައިދާ ފޯރާ ގޮތަށް ރާވާފައި ވެއެވެ.
ކަޝްމީރުގައި ދުވަހަކުވެސް ހިންގާފައި ނުވާވަރުގެ ދަނޑުވެރިކަމުގެ މަޝްރޫއުތައް ހިންގައި ދަނޑުގޮވާމާއި މޭވާގެ އުފެއްދުންތައް ބާޒާރަށް ނެރެ ހަމަ އަގު ލިބޭގޮތަށް ބާވަތްތައް މާކެޓް ކުރާ ގައުމީ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ކޯޕަރޭޓިވްއާއެކު ކަޝްމީރުން ވަނީ އެއްބަސްވުމެއްގައި ސޮއިކޮށްފައެވެ. މިފިޔަވަޅުގެ ސަބަބުން ކަޝްމީރުގެ ދަނޑުވެރިންގެ އުފެއްދުންތައް އިންޑިއާގެ އެހެން ސަރަހައްދުތަކާއި އިންތަރނޭޝަނަލް ބާޒާރަށް ފެތުރިގެން ދާނެއެވެ. ލަފާ ކުރެވެނީ ދަނޑުވެރިންގެ އާމްދަނީ ތިން ގުނައަށް އިތުރުވެގެންދާނެ ކަމަށެވެ.
މާއްދާ 370 އުވާލުމަކީ ފުޅާދާއިރާއެއްގެ ޚިޔާލު ތަފާތު މައްސަލައަކަށް ވެގެން ދިޔަ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް ދެ އަހަރުފަހުން މިފިޔަވަޅަށް ހެޔޮބަސްތަސް ލިބެމުންދާކަމީ ފާހަގަ ކުރެވޭ ކަމެކެވެ.
